przejdź do treści
Menu dostępności zamknij

Stanowiska archeologiczne

Opublikował:
Data publikacji: 2023

Aktualizacja 2012

Opublikował:
Data publikacji: 2023

Opracowanie 2006 – stan na dzień 2018-05-25

Opublikował:
Data publikacji: 2023

Plany – Granice wpisów do rejestru zabytków Gminy Pieńsk

Poniżej mogą Państwo pobrać pliki w pełnej rozdzielczości w formacie jpg.

Opublikował:
Data publikacji: 2023

Plany Miasta i Gminy

Opublikował:
Data publikacji: 2023

WYKAZ DRÓG NA TERENIE GMINY PIEŃSK

Drogi krajowe – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Nr drogi

Przebieg

km

94 Zgorzelec – Strzelno – Bolesławiec – Wrocław odcinek przez Strzelno 2,2

Drogi wojewódzkie – Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu

Nr drogi Przebieg km
351 Zgorzelec – Pieńsk – Żagań 13,2
353 Pieńsk (rondo) – Dłużyna Dolna – Dłużyna Górna – Strzelno 11,4

Drogi powiatowe – Starostwo Powiatowe w Zgorzelcu

Nr drogi Przebieg km
2398 D Lasów – Żarki Średnie – Żarska Wieś – Trójca 5,3
2403 D Węgliniec – Dłużyna Dolna – Żarki Średnie – Jędrzychowice 9,3
2393 D Przesieczany – Dłużyna Górna – Czerwona Woda 4,8
2401 D Strzelno – Bielawa Górna – Henryków 3,5

Drogi gminne – Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej

Stanowisko ds. dróg i gospodarki komunalnej

tel. 757786511 wew. 111, e-mail: kochanowska@piensk.com.pl

Nr drogi Przebieg km
103791 D Bielawa Górna (przez wieś – górą) 2,04
103792 D Dłużyna Górna (przez wieś od Strzelna do Dłużyna Dolnej (koło tartaku) 3,46
103793 D Dłużyna Dolna (przez wieś od byłego PGR przy kamieniarzu do drogi wojewódzkiej przy posesji nr 2 3,15
103794 D Żarki Średnie (przez wieś, od świetlicy do Żarskiej Wsi) 2,02
103795 D Żarka nad Nysą (przez wieś od „krzyża” do Nysy – p. Białek) 0,38
103796 D Żarka nad Nysą (przez wieś od „krzyża” do żwirowni) 0,58
103797 D Lasów (przez wieś, przy placu zabaw) 0,43
103798 D Stojanów (przez wieś, od „pomnika do świetlicy”) 0,45
103799 D Bielawa Dolna (od byłej strażnicy do mostku ) 0,47
103820 D Bielawa Dolna -Prędocice (tzw. GPK-owska) 8,93
103803 D Pieńsk, ul. Batorego, E. Orzeszkowej, Przejazdowa, Konopnickiej, Gospodarcza, Zawiszy Czarnego, Spokojna, Polna 3,9
103804 D Pieńsk, ul. Dąbrowskiego 1,24
103805 D Pieńsk, ul. 8-ej Dywizji WP, Kolejowa, Dworcowa,Słowackiego 1,08
103806 D Pieńsk, ul. Fabryczna, Robotnicza, Strumykowa 1,16
103807 D Pieńsk, ul. Kościuszki, Lipowa 0,85
103808 D Pieńsk, ul. Sudecka, Leśna, Krańcowa, Piastowska, Urocza, Jaśminowa, Krótka, 1,26
103809 D Pieńsk, ul. O.M.Tomaszka 1,07
103810 D Pieńsk, ul. Mickiewicza, Plac Wolności 0,96
103811 D Pieńsk, ul. Młyńska, 0,34
103812 D Pieńsk, ul. Partyzantów, 1,07
103813 D Pieńsk, ul. Staszica, 0,32
103814 D Pieńsk, ul. Szkolna, Targowa, 0,49
103815 D Pieńsk, ul. Hutnicza, K. Miarki, Długa, Chopina, Słoneczna 1,46
103816 D Pieńsk, ul. Traugutta, 0,25
103817 D Pieńsk, ul. Wysoka, Żółkiewskiego,Mieszka I, S. Czarneckiego 0,99
103818 D Pieńsk, ul. T. Wróbla, Łąkowa, Rzeczna, 0,66
103819 D Pieńsk, ul. Ogrodowa 0,28
103821 D Pieńsk, ul. Łużycka, ul. Partyzantów i ul. Hutnicza (od kładki rowerowo -pieszej do Stojanówka) 4,48

Opublikował:
Data publikacji: 2023

Gmina Pieńsk

Położenie gminy na konturze mapy PolskiPołożenie Gminy Pieńsk

Gmina Pieńsk leży w zachodniej części województwa dolnośląskiego, w powiecie zgorzeleckim. Jest gminą nadgraniczną – jej granicą zachodnią jest linia graniczna Polska-Niemcy wyznaczona przez Nysę Łużycką. Od północy przylega gmina Przewóz, od wschodu gmina Węgliniec, Nowogrodziec i Lubań, a od południa gmina Zgorzelec.

Przez tereny gminy przebiegają ważne szlaki komunikacyjne – droga krajowa nr 4 Zgorzelec-Wrocław, droga wojewódzka nr 351 Zgorzelec – Zielona Góra, droga wojewódzka nr 353 (łącząca drogę krajową nr 4 z drogą nr 351), linia kolejowa Drezno (Niemcy) – Wrocław.

Opublikował:
Data publikacji: 2023

Historia

rycina przedstawiająca budynek huty z 19 wieku

Pochodzenie nazwy miasta

Według badacza nazewnictwa śląskiego Damrotha nazwa notowana była w XIII w. (Penzig 1241, Penzik 1268, Pancek 1350). Urzędowa forma niemiecka sprzed II wojny światowej Penzig. W źródłach polskich XIX w. używana była forma Penczk. Najstarsze brzmienie nazwy trudne jest do ustalenia ze zwzglęfu na wieloznaczność pisowni bardzo zniekształconej przez wpływy grafii niemieckiej. Jeśli dzisiejsza forma urzędowo wprowadzona po II wojnie  światowej, zgodna jest ze średniowiecznym brzmieniem nazwy to można ją wiązać z wyrazem pień. Niemcy słowiańskie -sko przejmowali przez – zig.

Dzieje miasta

Najstarsze ślady bytności grup ludzkich na terenie dzisiejszej gminy Pieńsk odkryto w trakcie badań AZP (Archeologiczne Zdjęcie Polski) w listopadzie 2006 roku, w okolicach Dłużyny Górnej (stanowiska 20/20, 21/21, 24/24 — obszar AZP 77-11). Są to tzw. ślady osadnictwa w postaci pojedynczych artefaktów krzemiennych (rdzenie, odłupki), datowane na okres schyłkowego paleolitu czyli między ok. 11 000, a 8 300 lat p.n.e. Ponadto na terenie gminy zlokalizowano pozostałości obozowisk mezolitycznych (8300-4800 lat p.n.e.), np. Bielawa Dolna stanowisko 11/9 (obszar AZP 75-09), stanowisko 16/4 (obszar AZP 74-09) czy osad neolitycznych charakterystycznych dla kultury amfor kulistych (KAK), funkcjonującej w połowie III tysiąclecia p.n.e. Oprócz ww. reliktów odkryto stanowiska datowane na okres trwania kultury łużyckiej (ok. 1400–300 p.n.e.), okres wpływów rzymskich (I–IV wiek n.e.) i późniejsze, głównie późnośredniowieczne.

Najstarsza wzmianka o Pieńsku pochodzi z 965 roku (ówczesna misja Biskupstwa Miśni  do Pienska ).W 1250 r. wybudowano zamek, który przetrwał do 1514 r. Wał obronny istniał jeszcze do końca XVIII w. Do XIII wieku Pieńsk należał do rodu Margrabiego Eckeharda, po czym przejmowali go książęta piastowscy, czescy i niemieccy. W 1491 roku Hans von Penzig odsprzedał Pieńsk miastu Goerlitz. Do połowy XIX w. Pieńsk byl ośrodkiem rolniczym, a część ludności zajmowała się rzemiosłem – głównie tkactwem.

W roku 1742 rozpoczęła się wojna o Śląsk. W latach 1745 – 1758 Prusacy hamowali rozwój wioski i jej przyległych osad. W latach 1805 – 1812 wojska Napoleona podczas przemarszu zaopatrywały się tu w żywność. Wielu mieszkańców wcielono do armii Napoleona.

W niedzielę, 24.10.1841 roku, Penzig został ogarnięty żywiołem ognia. Spaleniu uległo130 budynków wraz z dobytkiem.

W 1830 r. doprowadzono do osady drogi jezdne a w 1847 r. wybudowano połączenie  kolejowe z Węglińcem i Pieńskiem. To oraz zasoby drewna w rozległych borach i pokłady piasków polodowcowych spowodowały uruchomienie w 1858 roku pierwszej huty szkła. Zorganizowali ją Mencel z pobliskiego Ruszowa i Benisz ze Zgorzelca.Od tego momentu miejscowość zaczęła się intensywnie rozwijać. W1860 roku powstały dalsze 3 huty, w 1869 roku powstała huta szkła oświetleniowego „NYSA”, w 1872 roku – huta szkła optycznego, prasowanego i butelkowego „ŁUŻYCE”, w 1887 i 1888 kolejno huty „ZNICZ A” i „ZNICZ B”. W roku 1900 otworzono „FABRYKĘ FORM SZKLARSKICH”, a w 1905 roku – „FABRYKĘ TEKTURY”. W tym momencie Pieńsk był już znanym ośrodkiem szklarskim.Tuż przed ostatnią wojną działało w nim 8 hut z 26 piecami, fabryka form i maszyn szklarskich, zatrudniające łącznie 4000 osób. Wszystkie te zakłady po różnych przekształceniach, modernizacjach i zmianach funkcjonują do dzisiaj.

Podczas II wojny światowej w budynku, w którym obecnie znajduje się szkoła działał szpital, gdzie przebywali Polscy Jeńcy Wojenni, 42 z nich zmarło, a ich groby i pomnik ku ich pamięci znajduje się na pieńskim cmentarzu. W okolicy Pieńska na wysokości wsi Toporów II Armia Wojska Polskiego pod dowództwem generała Karola Świerczewskiego w dniach 16-17 kwietnia 1945 roku forsowała Nysę Łużycką. Było to działanie osłonowe operacji zdobycia Berlina. Okopy i schrony z tamtych lat istnieją do dziś. Działania wojenne okresu II-giej Wojny Światowej zniszczyły miasto.

Odbudowa miasta zakończyła się dopiero w 1962 roku. W tym samym roku 7-go lipca Prezes Rady Ministrów nadał osiedlu Pieńsk prawa miejskie, a w 1979 roku Uchwałą Rady Narodowej Miasta i Gminy zatwierdzono herb Pieńska.

W lutym 1980 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków miasto Pieńsk zostało wpisane do Rejestru Zabytków  pod numerem 609/J

Opublikował:
Data publikacji: 2023